‘Joe the lion
Went to the bar
A couple of drinks on the house an’ he said
“Tell you who you are if you nail me to my car”
Boy
Thanks for hesitating
This is the kiss off’
(uit Joe the Lion van David Bowie)
Een verwijzing naar Chris Burden (1946 – 2015), Amerikaans kunstenaar.
Als David Bowie songs over u begint te schrijven dan weet je dat je het gemaakt hebt.
Burden was dan ook niet de eerste de beste.
Niet de kunstenaar die wat postuurkes maakte, niet de kunstenaar die eens een doek en wat verf nam om dan een zonsondergang in de Provence bijeen te borstelen.
Zijn werk hangt niet boven de open haard van de bomma.
“The act of doing something is the art” – dat komt van Burden, dat is Burden.
Zoiets kan je niet verkopen.
Een idee, een concept verkoop je niet.
Kunst is niet meer het tastbare dat voor de elite wordt gemaakt.
Een grote middenvinger in de aars mag ook.
Hier valt geen geld mee te verdienen; geen rotte bal.
Dit wordt gedaan als statement.
Wat is kunst nog als je het niet meer kan kopen en er enkel wat kan over praten en zeggen “is dat ook al kunst?”.
Actie.
En liefst zoveel mogelijk.
Burden heeft enkele van de meest extreme werken gemaakt van de twintigste eeuw.
Er zijn geen grenzen, en als die er wel zijn dan zijn ze er niet.
Vastgenageld worden aan het dak van een wagen, als grens kan het tellen.
Door een hoop glasscherven kruipen, als er een grens is, ligt ze net iets verder dan Duitsland.
Vijf dagen in een locker opgesloten zijn.
Het zijn grenzen.
Kunst is ingebed in de maatschappij.
Kunst is ageren. Chris Burden deed dat aanvankelijk tegen de Vietnamoorlog.
Dat doe je niet door eens van ver “awoert” te roepen, dat doe je niet door een schilderijtje van 25 cm² in brand te steken.
Dat doe je met woede – Evel Knievel, maar dan in het echt, niet als trucje.
Het is geen preken in de woestijn.
Mensen waren allang ongevoelig geworden voor de overvloed aan beelden van dode soldaten.
Wat moeten wij nu dan niet zeggen; wie ligt er nog wakker van een keel die wordt overgesneden, van een stervend kind?
Het is zelfs geen nieuwsitem mee.
Facebook steigert meer van een blote borst en wat schaamhaar dan van executies.
Het is ons leven en we staan er zelfs niet meer bij stil.
Hoe extreem moet een kunstenaar nu gaan om ons nog te shockeren?
Katten omhoog gooien?
Amai die Fabre durft nogal: direct 37 facebookgroepen en een brandend kruis, maar executies laten we over ons gaan, waarmee ik niets wil goedpraten, enkel iets in vraag stellen.
Ligt gij nog wel wakker van de juiste prioriteiten?
In 1971 laat Burden op zich schieten door zijn assistent naar aanleiding van tv beelden van soldaten in Vietnam die onder vuur werden genomen.
Fictie was realiteit geworden.
Film werd media en kwam bij elk Amerikaans gezin binnen.
Westerndoden werden vervangen door dode vaders, dode zonen.
Bedoeling bij Shoot, 1971, van Chris Burden was een schampschot, maar het ging mis en Burden werd vol in de arm geschoten.
Zoiets kreeg uiteraard nog meer weerklank.
Het incident moest aan de politie gerapporteerd worden.
Midden jaren 70 trekt hij zich terug uit de performance-kunst en gaat hij meer de architecturale tour op.
Het fantastisch poëtische Urban Light, 2008, is hier een mooi voorbeeld van.
202 gerestaureerde lantaarnpalen uit de jaren ’20 en ’30.
Geen aanklacht meer.
Tastbare kunst.
Een mens wordt zachter.
Dieter Ohler 
Een gedachte over “Chris Burden”