Laat ons eerlijk zijn, in de middeleeuwen kon men best wel een pakje schilderen; daar moeten we niet moeilijk over doen. Als je nog maar gewoon de miniaturen bekijkt weet je wel genoeg.
Er was echter één groot probleem voor die mannen – en het waren voornamelijk mannen, en dat is niet mijn fout – en dat was het tekenen of schilderen van katten. Die kon men langs geen kanten als kat weergegeven krijgen. Geen enkel van die beesten geleek ook maar op iets wat een kat was. nu ja, je zag wel dat dat een kat moest voorstellen, maar in vergelijking met de perfectie van de rest van hun werk was dat maar kant en broderie, zou Tinel zeggen.
Het is precies alsof die schilders nog nooit zo een beest hadden gezien en gewoon voortgingen op een mondelinge beschrijving van een of ander dier en dat dan zo goed mogelijk weergaven. Slecht dus.
Het zijn precies kleine mensjes met poten. Het is een absurd beest – alsof men niet wist hoe het eruit zag, of alsof men die beesten haatte, dat kon ook.
In de middeleeuwen waren dieren echter een afspiegeling van de menselijke samenleving waardoor dieren ook menselijke trekjes mee kregen als ze werden beschreven of afgebeeld, ook al ging men er van uit dat dieren niet-rationele wezens waren.
Honden waren loyaal want jachtgezellen en bewakers van het huis. Het waren dus vrienden.
In de middeleeuwen had een kat niet de status van gezelschapsdier. Het was dat beest dat dingen omver stootte, als ze geen muizen vangt is het ook maar dat dier dat je dan nog eens eten moest geven waardoor je zelf minder eten had, die kakken ook maar wat in het rond, dat krabt uw spullen kapot.
Enfin, nu is dat eens lachen, in de middeleeuwen niet. Dat was gewoon een klotebeest.
Katten hadden niets vandoen met vriendschap, die werden geassocieerd met hekserij en de duivel. Die konden dan ook nog eens in het donker zien. Dat kan niemand. Dat is niet normaal. En zo’n beest brengt ongeluk: een zwarte kat, die legende gaat terug naar de 12e eeuw.
Nu goed, men zag er geen lieve beestjes in waar men veel tijd ging aan besteden om hen mooi af te beelden. Hun gelaatsuitdrukking mocht wel grappig of creepy zijn – duivels – in tegenstelling tot mensen die een neutrale, beschaafde uitdrukking hadden want zo is een goed christen; die heeft zijn emotie onder controle.
Het resultaat is een creepy kat om de mensen te laten zien dat dat echt klotebeesten zijn. Niets meer, niets minder.
Dieter Ohler 